THE RENAISSANCE EDITIONS OF FESTUS: IDENTIFYING PAULUS DIACONUS

Authors

  • Damiano Acciarino Università Ca’ Foscari Venezia

DOI:

https://doi.org/10.14795/j.v3i4.203

Keywords:

Festus, Paulus Diaconus, Pierre Pithou, Antiquarinism

Abstract

Only through a protracted and challenging process at the end of the nineteenth-century was Paul the Deacon (Paulus Diaconus) correctly identified as the author of the abridged version of Festus’s De verborum significatione that was in circulation in medieval times. However, a group of French scholars had already reached this conclusion during the Renaissance. The purpose of this study is to reconstruct the cultural path followed by the antiquarians and philologists who were able to make this important discovery ante litteram: by examining the many Renaissance editions of Festus, the perception of Paul’s authorship emerges, revealing how scholars realised that the unidentified Paulus was in fact the Diaconus historian of the Goths and Lombards.

Author Biography

  • Damiano Acciarino, Università Ca’ Foscari Venezia
    Università Ca’ Foscari Venezia

References

ACCIARINO 2016

Acciarino, D., The Renaissance editions of Festus: Fulvio Orsini’s version, Acta Classica 59, 1-22.

AGUSTÍN 1559

Agustín, A., M. Verrii Flacci, Quae extant et Sex. Pompei Festi Deverborum significatione lib. XX. […] Ex bibliotheca Antonij Augustini (Venice: Bonello).

AMMIRATI 2007

Ammirati, S., Intorno al Festo Farnesiano (Neap. IV A 3) e ad alcuni manoscritti di contenuto profano conservati presso la Biblioteca Apostolica Vaticana, Miscellanea Bibliothecae Apostolicae Vaticanae 14, 7-93.

BADE – PETIT 1514

Bade, J./Petit, J. (eds.), Pauli Diaconi De origine et gestis regum Langobardorum (Paris: Bade and Petit).

BRACKE 1995

Bracke, W., La première “édition” humaniste du “de verborum signi-ficatione” de Festus, Revue d’histoire des textes 25, 189-215.

CARBONELL 1991

Carbonell, J., Epigrafia i numismatica a l’epistolario d’Antonio Agustin (1551-1563), Tesi doctoral dirigida per Dr. Marc Mayer i Olive, Universitat Autònoma de Barcelona, 630-631.

CARRION 1576

Carrion, L., Antiquarum lectionum commentarii III (Antwerp:Plantin).

CERVANI 1978

R. Cervani, L’epitome di Paolo del De verborum significatione di Pompeo Festo: struttura e metodo (Rome: Edizioni dell'Ateneo & Bizzarri).

CHIESA 2000

Chiesa, P. (ed.), Paolo Diacono. Uno scrittore fra tradizione longobarda e rinnovamento carolingio. Atti del Convegno Internazionale di Studi. Cividale del Friuli-Udine, 6-9 maggio 1999 (Udine: Forum).

DACER 1681

Dacer, A., Sex. Pompei Festi et Mar. Verrii Flacci De Verborum significatione lib. XX (Paris: Roulland).

DIONISOTTI 1994

Dionisotti, C., On the nature and trasmission of Latin glossaries. In: Les manuscrits des lexiques et glossaires de l’antiquité tardive à la fin du Moyen Âge, Actes du Colloque international organisé par le ‘Ettore Majorana Centre for Scientific Culture’, Erice, 23-30 septembre 1994 (Louvain-la-Nueve: Fédération internationale des instituts d'études médiévales), 205-252.

FESTUS 1471

S. P. Festus, Festus, Sextus Pompeius [De verborum significatione], Milan, Castaldi, 1471.

FESTUS 1471-1472

Festus, S. P., De interpretatione lingue Latine [De verborum significatione], ed. Pomponio Leto (Rome: Lauer).

FESTUS 1474

Festus, S. P., Festus, Sextus Pompeius [De verborum significatione] (Venice: Johannes de Colonia).

FESTUS 1475

Festus, S. P., Pompei Festi Collectanea priscorum verborum (Rome: Reinhard).

FESTUS 1478

Festus, S. P., Festus, Sextus Pompeius [De verborum significatione] (Venice: Pomponio Mela).

GLINISTER 2007

Glinister, F. (ed.), Verrius, Festus, & Paul: lexicography, scholarship, & society (London: Institute of Classical Studies).

RAFTON 1983

Grafton, A. T., Joseph Scaliger, a study in History of Classical Scholarship. I. Textual criticism (Oxford: Claredon).

LAMERS 2014

Lamers, H., Manilio Cabacio Rallo. In: Repertorium Pomponianum, October 2011, updated July 2014.

[www.repertoriumpomponianum.it/pomponiani/rallo.htm (visited on 27/1/2016)].

LA REGINA 2010

La Regina, A., Mamertini in Festo, Quaderni di Archeologia d’Abruzzo 2, 213-30.

LENDINARA 2000

Lendinara, P., Gli Scholia Vallicelliana e i primi glossari anglosassoni. In: Chiesa, P. (ed.), Paolo Diacono. Uno scrittore fra tradizione longobarda e rinnovamento carolingio. Atti del Convegno Internazionale di Studi. Cividale del Friuli-Udine, 6-9 maggio 1999 (Udine: Forum), 251-278.

LINDSAY 1913

Lindsay, W. (ed.), M. Sexti Pompei Festi De verborum significatu quae supersunt cum Pauli epitome (Stuttgart – Leipzig: Teubner).

MANCINI 2007

Mancini, G., I codici vaticani latini 1549 e 3369 e le pagellae perdute del codex Farnesianus. In: Glinister, F. (ed.), Verrius, Festus, & Paul: lexicography, scholarship, & society (London: Institute of Classical Studies), 137-158.

MANUZIO 1513

Manuzio, A. (ed.), Sexti Pompeij Festi undeviginti librorum fragmenta in Niccolò Perotti, Cornu copiae linguæ Latinæ commentarij diligentissimé recogniti: atque ex archetypo emendati (Venice: Manuzio).

MOSCADI 2001

Moscadi, A., Il Festo Farnesiano (Florence: Giorgio Pasquali).

MUELLER 1880

Mueller, O. (ed.), De verborum significatione quae supersunt cum Pauli epitome (Lips: Simmel).

MUNK OLSEN 2009

Munk Olsen, B., La reception de la litterature classique travaux philologiques (Paris: CNRS).

NEFF 1891

Neff, K., De Paulo Diacono Festi epitomatore (Kaiserslautern: Erlange).

PIO 1500

Pio, G. B. (ed.), Nonius Marcellus, Festus Pompeius, Varro (Milan: Scnizenzeler).

PITHOU 1565

Pithou, P., Adversariorum subsecivorum libri II (Paris: Borel).

PITHOU 1569

Pithou, P., Historiae Miscellae (Basel: Perna).

PITHOU 1588

Pithou, P., Annalium et historiae Francorum ab anno Christi 708. ad ann. 990. Scriptore coaetanei 22 (Paris: Chappellet).

PITHOU 1596

Pithou, P., Historiae Francorum ab anno Christi 900. ad ann. 1285. scriptores veteres 11 (Franchfurt: Wechel).

PITHOU 1609

Pithou, P., Opera Omnia (Paris: Cramoisy).

POLIZIANO 1489

Poliziano, A., Miscellaneorum centuria prima (Florence: Miscomini).

RIZZO 1997

Rizzo, S., Glosse antroponimiche in una recente edizione del Valla, Rivista di filologia e istruzione classica 125, 342-381.

SCALIGER 1575

Scaliger, J. J. (ed.), M. Verrii Flacci, Quae extant et Sex. Pompei Festi Deverborum significatione lib. XX. […] Et in eos Iosephi Scaligeri castigationes, Geneva [?] (Sainct’André).

SITTART 1584

Sittart, A. (ed.), M. Verrii Flacci, Quae extant et Sex. Pompei Festi Deverborum significatione lib. XX. […] In eos libros Ant. Augustini annotationes, ex editione Veneta. Ios. Scaligeri castigationes recognitae, ex Parisiensi, Ful. Ursini notae, ex Romana (Paris: Sittart).

VETTORI 1568

Vettori, P., Variarum lectionum libri XXXVIII (Florence; Giunti).

VILLA 1984

Villa, C., Uno schedario di Paolo Diacono. Festo e Grauso di Ceneda, Italia Medioevale e Umanistica 27, 56-80.

WAITZ 1878

Waitz, G., Pauli Historia Langobardorum. Monumenta Germanica Historiae (Hannover: Hahnsche Buchhandlung).

ZECCHINI 2011

Zecchini, G., Ricerche di storiografia latina tardontica. Dall'Historia Augusta a Paolo Diacono (Roma: L'Erma di Bretschneider).

Downloads

Published

2016-12-30

How to Cite

THE RENAISSANCE EDITIONS OF FESTUS: IDENTIFYING PAULUS DIACONUS. (2016). JOURNAL OF ANCIENT HISTORY AND ARCHAEOLOGY, 3(4). https://doi.org/10.14795/j.v3i4.203